Bilimsel Çerçeve

Yarınlara Kartopu’nun dayanağı bilişsel gelişim

Bir çocuğun yaşamının ilk altı yılı, “şaşırtıcı bir hızla meydana gelen sinaps oluşumu ve sinir ağı büyümesi ile hızlı bir beyin gelişimi dönemi” olarak adlandırılıyor. Dolayısı ile toplumlar, çocuklara bu dönemlerinde yatırım yaparak sağlıklı beyin gelişimini destekleyebilirler. Bu nedenle, 0-6 yaş arası çocukların eğitimine verilecek desteği, toplumlar için faydaları geleceğe uzanan akıllıca bir yatırım olarak değerlendirebiliriz.

Beyin gelişimi

İlk üç yılda meydana gelen hızlı büyüme ile beynin, 0-6 yaş sürecinde önemli bir gelişme gösterdiği biliniyor. Beyindeki nöral bağlantıların gelişimi, çocukların sahip olduğu deneyimlerle şekillenirken, bu deneyimlerin kalitesi, beyin gelişimi üzerinde derin bir etkiye sahip olabiliyor.

Araştırmalar, bu dönemde ihmal veya istismara maruz kalan çocukların; beyin yapısı, işlevi ve kimyasındaki değişiklikler de dahil olmak üzere, beyin gelişimleri üzerinde uzun süreli etkiler taşıyabileceğini gösteriyor. Öte yandan; bu dönemde olumlu ve besleyici deneyimler yaşayan çocuklarda ileri düzeyde bilişsel, sosyal ve duygusal sonuçlar sağlayan gelişmiş bir beyin yapısı oluştuğu gözleniyor.

Okul öncesi eğitim

Erken çocukluk eğitimine yatırım yapmak, 0-6 yaş grubundaki çocuklara olumlu ve besleyici deneyimler sağlayabilir. Yüksek kaliteli erken çocukluk eğitimi programlarının; gelişmiş akademik performans, azalan özel eğitim yerleştirme ve sınıf tekrarı oranları dahil olmak üzere çok sayıda faydası olduğu biliniyor.

Ayrıca araştırmalar, erken çocukluk eğitiminin bilişsel ve sosyal-duygusal gelişim üzerinde uzun süreli etkileri olabileceğini gösteriyor. Örneğin, HighScope Eğitim Araştırmaları Vakfı tarafından yürütülen bir araştırma, yüksek kaliteli bir erken çocukluk eğitim programına katılan çocukların yetişkinliklerinde daha yüksek eğitim seviyelerine, daha yüksek kazançlara ve daha düşük suç oranlarına sahip olduklarını ortaya koyuyor.

Neden 0-6 yaş arasına öncelik vermeliyiz?

Bir çocuğun yaşamının ilk altı yılında bilişsel ve zihinsel gelişimi çok hızlı ilerler, sinir ağları ve sinapsların %90’ı bu dönemde oluşur. Dolayısıyla gelişim açısından kritik olan bu dönemdeki çocukların eğitimine ve gelişimine verilen desteği, toplumlar için faydaları geleceğe uzanan ve güçlü nesiller oluşturan bir yatırım olarak değerlendirebiliriz.

Ebeveyn katılımı

Ebeveyn katılımı, 0-6 yaş aralığındaki çocuklara yatırım yapmanın bir başka kritik yönü olarak karşımıza çıkıyor. Araştırmalar, duyarlı ve besleyici bakıcılık gibi olumlu ebeveynlik uygulamalarının çocuklarda sağlıklı beyin gelişimini ve olumlu sonuçları teşvik ettiğini ve ebeveyn katılımının çocukların akademik başarısı üzerinde önemli bir etkiye sahip olabileceğini gösteriyor.

0-6 yaş arasındaki kritik dönemde küçük çocukların erken eğitimine destek olmak, sağlıklı beyin gelişimi, bilişsel, sosyal ve duygusal alanlarda olumlu sonuçlar elde etmek adına büyük önem taşıyor. Yüksek kaliteli erken çocukluk eğitimi programları, olumlu ebeveynlik uygulamaları, kaliteli sağlık ve beslenmeye erişim, küçük çocukların gelişimine yatırım yapmanın en önemli bileşenleri arasında yer alıyor. Bu dönemde, çocuklara olumlu ve besleyici deneyimler sunarak onları yaşam boyu başarıya giden bir yola yönlendirebiliriz.